Кимлигини тушундингиз...
Спорт шарҳловчиси сифатида фаолият олиб бораётганимга ҳам бир неча йил тўлди. Бу вақт ичида ўз услубимни топишга ҳаракат қилиб кўрдим.
Топганларим ичида ўзимга энг мақбули ва ёқимлиси шарҳ вақтида томошабин билан диалогга киришиш. Ҳозирги кунда мухлис савияси меникидан кам эмаслигини жуда яхши биламан. Шу сабабли бирор бир мавзуни тилга оларканман, унга атрофлича изоҳ бермайман. Биламанки, икки оғиз гапимдан нима демоқчи эканимни тушуниб олишади. Қайсидир машҳур спортчига тўхталмоқчи бўлсам, мавзу нима ҳақида эканини зеҳни ўткир мухлис тушуниб олишига ишонганим ҳолда битта жумлани такрорлайман: “кимлигини тушундингиз...”
Ҳозир икки буюк спортчи ҳақида ҳикоя қилмоқчиман. Исмларсиз. Ишонаманки, бу сизга шарт ҳам эмас.
А) Ўзини жуда яхши кўрадиган ва буни ўзгаларга кўрсатишни канда қилмайдиган, бу хислатидан жойи бўлса-бўлмаса фойдаланадиган, бир сўз билан айтганда “пижон”. Спортдан ташқарида ҳам жуда фаол. Реклама, ток-шоу, шоу-бизнес, мода. Буларнинг ҳаммасида уни учратиш мумкин. Спортда унинг кабиларга икки хил муносабат мавжуд: ё яхши кўришади ёки ёмон. Бундайларга нисбатан бетараф бўлиш қийин. У ростдан ҳам зўр. Ва балки энг зўри ҳам. Буни кўрсатишдан уялмайди. Нега уялиши керак деб ҳисоблайди мухлисларнинг ярми. Бу ҳаммаси улар учун-ку, бу шоу-ку! Қолганлар эса унинг бу мақтанчоқлигини ҳазм қила олишмайди.
Б) Биринчи қаҳрамонимизни ҳазм қила олмайдиганлар учун буниси идеал спортчи. Камтар, босиқ, камгап. Ҳатто ёрқин ғалабалару оғир мағлубиятлар вақтида ҳам керагидан ортиқ эҳтиросларсиз. Уни қаерда учратманг албатта турмуш ўртоғи ва фарзанди билан. Бир сўз билан айтганда бенуқсон шахс. Лекин уни ҳам ёқтирмайдиганлар бор. Ёқтирмайдиганлар наздида унинг бу хулқи шунчаки образ. Биринчи қаҳрамон ўзини борича кўрсатса, иккинчиси шуни яширади деб ўйлашади.
Ҳозир икки инсонга таъриф берилди. Уларнинг хулқи фарқланди. Гап эса икки буюк спортчи ҳақида кетмоқда. Бизда уларнинг иштирокидан роҳатланиш имкони бор. Хулқларининг аҳамияти эса иккинчи даражали бўлиши керакдек. Бироқ иккала спортчининг мухлислари улардан қай бирининг зўр эканини аниқлашга, уларни таққослашга шу қадар берилиб кетишганки, спорт қолиб шахсий ҳаёт, юриш-туриш, кийиниш, гапириш маданиятларига қадар эътиборли бўлишади. Аслида эса уларнинг ушбу спортга бераётганлари барча нуқсонларини кечиришимизга сабаб бўлиши керак. Ўйлайманки, уларнинг кимлигини тушундингиз...
А) У сўнгги интервьюларида ушбу спорт тури тарихида энг кучли деган номни қўлга киритиш нияти борлигини яшириб ўтирмаяпти. У ҳақиқий атлет. Бўй-басти, гавдаси, ҳатто, ташқари кўриниши ҳам мукаммал спортчига хос. У мағлубиятга учрашни ёмон кўради ва буни билмайди. Қайсар. Жуда-жуда меҳнатсевар. Фаолиятининг бошида уни яхши дейишган. Қониқмади. Зўр дейишди. Кифоя қилмади. Меҳнат қилишдан тўхтамади. Энг зўр бўлмоқчи. Бунга деярли эришди. Лекин битта нарса йўл қўймайди. Аниқроғи бир инсон. Кимлигини тушундингиз.
Б) Сўнгги пайтларда уни энг зўр дейишяпти. Ўзи эмас, бошқалар. Кўпчиликнинг айтишича, унда Худо берган истеъдод бор. Унинг кабилар кам туғилади. Бошқалар учун уддалаш қийиндек нарсалар, унинг ижросида жуда енгил амалга оширилади. У мағлуб бўлганида ҳам хотиржам. Биладики, ҳар қандай мағлубиятдан кейин ҳам истеъдоди ўзида қолади. Ва озгина ҳаракат қилса, асл ҳолатига қайта оладигандек, гўё. Бироқ шунда ҳам дунёнинг ярми уни энг зўр деб билмайди.
Ушбу спорт тури тарихида иккита қирол бўлган. Бири расман тан олинган, иккинчисини мухлисларнинг ўзи қиролга тенглаштиришган. Ўтган асрнинг иккинчи ярмига келиб телевидение ёрдамида спорт мухлисларга янгича рангларда намоён бўлди. Ўша вақтларда ушбу спортга ранг-баранглик бағишлаб, уни янги босқичга олиб чиққани учун ҳамда ютиш мумкин бўлган барча совринларни юта олгани учун ҳам бир қатор расмий ташкилотлар уни қирол деб эълон қилишди. Кимлигини тушундингиз.
Орадан йиллар ўтгач шундай инсон пайдо бўлдики, унинг ҳаракатларини кейинчалик бошқа бир спортчи такрорлашига ҳеч ким ишонмасди. Ҳозиргача кўпчилик шу фикрда.
